ఛత్రపతి శివాజీ (Chhatrapati Shivaji)

ఛత్రపతి శివాజీ జననం ఫిబ్రవరి 19, 1630 సామ్రాజ్యం మరాఠా సామ్రాజ్రం మరణం ఏప్రిల్ 3, 1680 మరాఠా చక్రవర్తులలో సుప్రసిద్ధుడైన ఛత్రపతి శివాజీ ఫిబ్రవరి 19, 1630న శివనేరి కోటలో శహాజీ, జిజాబాయి దంపతులకు జన్మించాడు. తండ్రి షాహాజీ పూణేలో జాగీరుగా ఉండేవాడు. శివాజీ తల్లి అతనికి పుట్టిన భూమి పైన, ప్రజల పైన ప్రేమ కలుగునట్లు విద్యాబుద్దులు నేర్పింది. చిన్నప్పటినుండి భారత రామాయణ గాథలు చెప్పి వీర లక్షణాలు మొలకింప చేసింది. పరమత సహనం, స్త్రీల పట్ల గౌరవం తన తల్లివద్దనే నేర్చుకున్నాడు. తన తండ్రి పొందిన పరాజయాలను క్షుణ్ణంగా అధ్యయనం చేసి అనతి కాలంలో శివాజీ యుద్ద తంత్రాలలో నిష్ణాతుడయ్యాడు. సకల విద్యలు తెలుసుకొన్న శివాజీ మరాఠా సామ్రాజ్య స్థాపనే లక్ష్యంగా తన వ్యూహాలు మొదలు పెట్టాడు. 17 ఏళ్ళ వయసులో శివాజీ మొట్టమొదటి యుద్దం చేసి బీజాపూర్ సామ్రాజ్యానికి చెందిన తోర్నా కోటను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. మరో మూడేళ్ళలో కొండన, రాజ్‌ఘడ్ కోటలను వశపర్చుకొని పూణే ప్రాంతాన్నంతా తన అధీనంలోకి తెచ్చుకున్నాడు. శివాజీ తమ కోటలను సొంత చేసుకోవడం చూసి ఆదిల్షా మోసపూరితంగా శివాజీ తండ్రి అయిన షాహాజీని బందీ చేసాడు. తర్వాత శివాజీని, బెంగుళూరులో ఉన్న శివాజి అన్న అయిన శంభాజీని పట్టుకోవడానికి రెండు సైన్యాలను పంపగా అన్నదమ్ములిరువురు ఆ సైన్యాలను ఓడించి తమ తండ్రిని బంధ విముక్తుడిని చేయించుకున్నారు. అప్పుడు ఆదిల్షా యుద్ద భయంకరుడుగా పేరు పొందిన అఫ్జల్ ఖాన్‌ను శివాజీ పైకి యుద్దానికి పంపించాడు. శివాజీ జన్మించిన శివనేరి కోట శివాజీ మెరుపుదాడులు, గెరిల్లా యుద్ద పద్దతులు తెలుసుకొన్న అఫ్జల్ ఖాన్ అతడిని ఓడించడానికి యుద్దభూమి మాత్రమే ఏకైక మార్గమని తలచి శివాజీని రెచ్చకొట్టడానికి శివాజీ ఇష్ట దైవమయిన భవానీ దేవి దేవాలయాలను కూల్చాడు. ఇది తెలిసిన శివాజీ తాను యుద్దానికి సిద్దముగా లేనని చర్చలకు ఆహ్వానించాడు. ప్రతాప్‌ఘడ్ కోట దగ్గర సమావేశమవడానికి ఇద్దరూ అంగీకరించారు. అఫ్జల్ ఖాన్ సంగతి తెలిసిన శివాజీ ఉక్కు కవచాన్ని ధరించి పిడిబాకు లోపల దాచుకున్నాడు. ఇద్దరూ కేవలం తమ అంగరక్షకులతో గుడారంలోకి వెళ్ళి చర్చలు జరుపుతుండగా అఫ్జల్ ఖాన్ దాచుకున్న కత్తితో శివాజీ పైన దాడి చేసినపుడు ఉక్కు కవచం వల్ల శివాజీ తప్పించుకున్నాడు. అంతలో అడ్డు వచ్చిన వారిని శివాజీ అంగరక్షకుడు ఎదుర్కొని పోరాడుతుండగా, శివాజీ కత్తి దెబ్బ తిని గుడారం బయట వెళ్ళిన అఫ్జల్ ఖాన్‌ను శివాజీ సైనికాధికారి కత్తివేటుతో నేల కూల్చాడు. ఈ విజయంతో శివాజీ మరాఠా యోధుడిగా మహారాష్ట్ర అంతా పేరు తెచ్చుకున్నాడు. ఎలాగయినా శివాజీని అణచాలని బీజాపూర్ సుల్తాన్ యుద్దవీరులుగా పేరు తెచ్చుకున్న ఆఫ్ఘన్ పస్థూన్ సైనికులను పంపించగా, శివాజీ సేన వేల సంఖ్యలో పస్థూన్లను చంపి విజయం సాధించింది. ఈ సంఘటనతో శివాజీ కీర్తి ప్రతిష్టలు భారతదేశమంతా వ్యాపించాయి. ఎందరో హిందూ రాజులకు శివాజీ ఆదర్శంగా నిలిచాడు. రాయ్‌గఢ్ కోట వద్ద శివాజీ విగ్రహం 1660లో ఔరంగజేబు తన మేనమామ అయిన షైస్టాఖాన్‌కు సైన్యాన్ని, ఆయుధాలను అందించి శివాజీని ఓడించి దక్కన్ ప్రాంతాన్ని స్వాధీనం చేసుకొని రమ్మని పంపించాడు. బలమయిన షైస్టాఖాన్ సేన ముందు శివాజీ ఓటమి అంగీకరించి పూణే వదిలి వెళ్ళవలసి వచ్చింది. ఆ తర్వాత శివాజీ చాకచక్యంగా షైస్టాఖాన్‌ను తరిమివేశాడు. శివాజీ సూరత్ పైన దాడి చేసి ధనాన్ని, ఆయుధాలను దోచుకున్నాడు. జూన్ 6, 1674న రాయఘడ్ కోటలో శివాజీని క్షత్రియరాజులందరికీ అధిపతిగా కీర్తిస్తూ 'ఛత్రపతి ' అని బిరుదును ప్రదానం చేసారు. కొన్నాళ్ళకు దక్షిణ రాష్ట్రాల దండయాత్రచేసి వెల్లూరు, గింగీలను సొంతం చేసుకున్నాడు. 27 ఏళ్ళపాటు యుద్దాలలో గడిపి హిందూ రాజులకు ఆదర్శంగా నిలిచి సువిశాల మరాఠా సామ్రాజ్యాన్ని నెలకొల్పిన ఛత్రపతి శివాజి మూడు వారాలు తీవ్ర జ్వరంతో బాధపడి ఏప్రిల్ 3, 1680 న రాయఘడ్ కోటలో మరణించాడు. ఇవి కూడా చూడండి: ఛత్రపతి శివాజీ || ముఖ్యమైన జనరల్ నాలెడ్జి పాయింట్లు (యూట్యూబ్), హోం విభాగాలు: మహారాష్ట్ర ప్రముఖులు, భారతదేశ చరిత్ర, మరాఠా సామ్రాజ్యము, 17వ శతాబ్దము,  = = = = =

tags:Shivaji in Telugu, Chatrapathi Shivaji in Telugu, Maharashtra persons in telugu, Maratha kingdom in Telugu.