ఖమ్మం ఖిల్లా (Khammam Fort)

ఖమ్మం ఖిల్లా నగరం ఖమ్మం నిర్మాణ కాలం క్రీ.శ. 950 చారిత్రకంగా ఎంతో ప్రసిద్ధి చెందిన ఖమ్మం కోట ఖమ్మం నగరం మధ్యలో స్తంబాద్రి అనే కొండపై ఉంది. కాకతీయుల కాలంలో క్రీ.శ. 950లో ఖమ్మం కోట నిర్మాణానికి పునాదులు పడ్డాయి. తరువాత రెడ్డిరాజులు, వెలమరాజులు, కుతుబ్‌షాహీలు ఈ కోటను మెరుగుపర్చారు. చరిత్ర: కాకతీయుల కాలంలో రంగారెడ్డి, లక్నారెడ్డి, వేమారెడ్డి అనే ముగ్గురు సోదరులు తమకు లభించిన గుప్తధనంతో క్రీ.శ.950లో కోట నిర్మాణం ప్రారంభించినట్లు చరిత్ర ప్రకారం తెలుస్తుంది. తొలుత అది మట్టికోట. క్రీ.శ.1006లో కోట నిర్మాణం పూర్తయింది. నిర్మాణం పూర్తయిన తర్వాత ౩౦౦ సంవత్సరాల పాటు రెడ్డి వంశాల పాలనలో ఉండగా ఆ తరువాత వెలమరాజుల చేజిక్కించుకొన్నారు. సుల్తాన్ కులీ కుతుబ్ ఉల్ ముల్క్ 1531లో అప్పటి ఖమ్మం పాలకుడైన సితాబ్ ఖాన్ (సీతాపతిరాజు) ను ఓడించి ఖమ్మం కోటను స్వాధీనం చేసుకొన్నాడు. 17వ శతాబ్దంలో తక్కిన తెలంగాణ ప్రాంతంతో పాటు ఈ కోట కూడా అసఫ్‌జాహీల పాలనలోకి వచ్చింది. వెన్నెలలో ఖమ్మం కోట కోట విశిష్టత: గ్రానైటు రాళ్లతో నిర్మించిన ఈ పఠిష్టమైన కోట నాలుగు చదరపు కిలోమీటర్ల మేర విస్తరించి ఉన్నది. కోటకు పది ద్వారాలున్నాయి. పశ్చిమం వైపున్న దిగువకోట ప్రధానద్వారం. తూర్పు వైపున్న ద్వారాన్ని రాతి దర్వాజా లేదా పాత దర్వాజా అంటారు. కోట చుట్టూ 60 ఫిరంగులు మొహరించే వీలుకలదు. కోట లోపల జాఫరుద్దౌలా కాలంలో నిర్మించిన ఒక పాత మసీదు మరియు మహలు ఉన్నవి. అరవై అడుగుల పొడవు, ఇరవై అడుగుల వెడల్పు ఉన్న పెద్ద బావి కూడా ఉంది. కోటపై ముట్టడి జరిగినప్పుడు తప్పించుకోవటానికి ఒక రహస్య సొరంగం కూడా ఉంది. వర్షపు నీటిని నిలువ చేసుకోవటానికి నీటి కాలువలు కూడా ఉన్నవి.   ఇవి కూడ చూడండి: తెలంగాణ కోటలు, ఖమ్మం నగరం, హోం, విభాగాలు: తెలంగాణ కోటలు, ఖమ్మం జిల్లా సందర్శనీయ ప్రదేశాలు, ఖమ్మం నగరం,   = = = = =