గుప్త సామ్రాజ్యం (Gupta Empire)

పాలనాకాలం క్రీ.శ.320-550 రాజధాని పాటలీపుత్ర రాజ్యస్థాపకుడు మొదటి చంద్రగుప్తుడు ప్రముఖుడు రెండో చంద్రగుప్తుడు చివరి పాలకుడు విష్ణుగుప్తుడు భారతదేశ చరిత్రలోనే స్వర్ణయుగంగా పివబడే గుప్తసామ్రాజ్యం క్రీ.శ.320 నుంచి క్రీ.శ.550 వరకు కొనసాగింది. గుప్తవంశ మూలపురుషుడు శ్రీగుప్తుడు కాగా రాజ్య స్థాపకుడు మొదటి చంద్రగుప్తుడు. రెండో చంద్రగుప్తుడు గుప్తులలో ప్రముఖుడిగా పరిగణించబడతాడు. విష్ణుగుప్తుని కాలంలో హూణుల దండయాత్రలతో గుప్త సామ్రాజ్యం పతనమైంది. గుప్తులు తమ సామ్రాజ్యాన్ని భుక్తులు, విషయాలు, గ్రామాలుగా విభజించారు. మహాదండనాయకుడు అనే ప్రధాన న్యాయమూర్తి ఉండేవాడు. గుప్తుల కాలంలో ప్రధాన ఆదాయవనరు భూమిశిస్తు. రెండో చంద్రగుప్తుని ఆస్థానంలో నవరత్నములు అనబడే 9 మంది కవిపండితులు ఉండేవారు. వీరిలో కాళిదాసు ప్రముఖుడు. ప్రసిద్ధిచెందిన నలందా విశ్వవిద్యాలయం గుప్తుల కాలంలోనే నిర్మితమైంది. సామ్రాజ్య వ్యాప్తి: గుప్త సామ్రాజ్యం ఉత్తర భారతదేశంలో ఇప్పటి బీహార్, ఝార్ఖండ్, ఉత్తరప్రదేశ్, ఉత్తరాఖండ్, గుజరాత్, పశ్చిమబెంగాల్, రాజస్థాన్ లోని కొంతభాగం, తూర్పున బంగ్లాదేశ్ వరకు విస్తరించింది. వీరి రాజధాని పాటలీపుత్రము (పాట్నా), రెండో చంద్రగుప్తుని కాలంలో సామ్రాజ్యవ్యాప్తి గరిష్టదశకు చేరింది. రెండో చంద్రగుప్తుని కాలంలో ఇప్పటి ఒడిషా, తూర్పు కోస్తా ప్రాంతాలు కూడా గుప్తుల పాళనలో ఉండేవి. నలందా విశ్వవిద్యాలయం గుప్తసామ్రాజ్య పాలకులు: మొదటి చంద్రగుప్తుడు, సముద్రగుప్తుడు, రామగుప్తుడు, రెండో చంద్రగుప్తుడు, మొదటి కుమారగుప్తుడు, స్కందగుప్తుడు, పురుగుప్తుడు, రెండో కుమారగుప్తుడు, బుద్ధగుప్తుడు, నరసింహ(భాను) గుప్తుడు, వైణ్యగుప్తుడు, మూడో కుమారగుప్తుడు, విష్ణుగుప్తుడు. ఇవి కూడా చూడండి: మౌర్య సామ్రాజ్యం, రెండో చంద్రగుప్తుడు, కాళిదాసు, హోం విభాగాలు: భారతదేశ రాజవంశాలు, భారతదేశ చరిత్ర,  = = = = =

Tags: Gupta Dynasty in Telugu, Indian History Study Material in Telugu